Có bao giờ bạn tự hỏi: Vì sao đèn ông sao, mặt nạ giấy bồi hay trống lân lại trở thành biểu tượng quen thuộc mỗi mùa Trung thu? Bởi vì lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống gắn liền với những ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ trẻ em người Việt, không chỉ là món đồ chơi đơn giản mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa dân gian lâu dài. Khi nhìn lại, chúng ta thấy ở đó niềm hân hoan, tiếng cười trẻ nhỏ và cả sự gắn kết gia đình vào mỗi dịp trăng tròn.
Trong một xã hội ngày càng hiện đại, nhiều bậc phụ huynh băn khoăn: có nên mua cho con mình những món đồ chơi Trung thu truyền thống, khi trên thị trường đã tràn ngập đèn điện tử nhấp nháy, đồ chơi nhựa nhập khẩu? Câu trả lời nằm trong chính những ký ức giản dị mà giàu ý nghĩa. Hãy cùng Vinatoy | Nhựa Chợ Lớn bước vào hành trình khám phá đầy cảm xúc này để hiểu rõ hơn về giá trị của những món đồ chơi nhỏ bé nhưng không bao giờ lỗi thời.
Lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống: Từ lễ hội đến văn hóa đồ chơi xuyên xuốt nhiều thế hệ người Việt
Tết Trung Thu, hay còn gọi là Tết Đoàn Viên, Tết Thiếu Nhi, đã là một phần không thể thiếu trong văn hóa Việt Nam từ ngàn đời nay. Tết Trung thu được tổ chức như một lễ hội lớn, nơi trẻ em được rước đèn, phá cỗ, chơi trống và cùng nhau reo hò trong ánh trăng tròn. Mỗi món đồ chơi gắn liền với một tập tục, một câu chuyện cổ tích hay một niềm ước vọng mà cha ông gửi gắm.
Và lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống không chỉ là câu chuyện về món đồ chơi, mà còn là hành trình gìn giữ ký ức, gắn kết tình thân và truyền lại giá trị văn hóa cho thế hệ sau.
Những món đồ chơi này không chỉ phục vụ mục đích giải trí mà còn mang đậm nét văn hóa dân gian, được làm từ các nguyên liệu tự nhiên, gần gũi với đời sống hàng ngày ở làng mạc như: tre, giấy, gỗ, lá dừa. Chúng là biểu tượng của sự sáng tạo, khéo léo của người Việt khi có thể biến hóa thành những món đồ chơi hết sức độc đáo . Ngày nay, khi chúng ta trao cho con những món đồ chơi ấy, chính là trao lại một phần lịch sử và ký ức tuổi thơ từthế hệ này sang thế hệ khác.
Ngày nay, giữa muôn vàn lựa chọn hiện đại, việc cho trẻ tiếp xúc với những món đồ chơi mang hồn Việt cũng là cách ba mẹ dạy con biết trân trọng truyền thống. Khi trao cho con chiếc đèn, mặt nạ hay trống nhỏ, bạn đã trao cả một phần ký ức tuổi thơ của chính mình.
Những biểu tượng đồ chơi Trung thu truyền thốngđi đều theo năm tháng
Đèn ông sao
"Tết Trung Thu rước đèn đi chơi.
Em rước đèn đi khắp phố phường..."
Đèn ông sao có lẽ là món đồ chơi gắn liền với Trung Thu nhất trong ký ức của mỗi người Việt. Với hình ngôi sao năm cánh rực rỡ, được làm bằng tre, giấy bóng kính và có gắn nến hoặc đèn điện bên trong. Chiếc đèn này không chỉ là vật trang trí mà còn mang ý nghĩa lớn, hình ngôi sao năm cánh không chỉ gợi sự may mắn mà còn là hình ảnh của ánh sáng dẫn lối và ước nguyện về một gia đình sum vầy, đoàn viên.
Hình ảnh trẻ em rước đèn ông sao phá cỗ dưới ánh trăng rằm đã trở thành một biểu tượng đẹp đặc trưng ngày Trung thu, khó phai trong tâm trí mỗi người.
Đèn kéo quân
Đèn kéo quân từng là “đỉnh cao sự khéo tay” của ông bà thời xưa. Hình trụ tròn, bên trong có các hình vẽ về các tích truyện cổ tích như "Truyện Tấm Cám," "Thạch Sanh" hoặc các nhân vật lịch sử. Khi đốt nến, hơi nóng làm những hình vẽ bên trong quay tròn, tạo ra hiệu ứng ánh sáng động đậy đẹp mắt. Qua đèn kéo quân, những câu chuyện được truyền tải, những bài học đạo đức cho trẻ thơ, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa qua từng vòng quay.
Mặt nạ giấy bồi
Mặt nạ Trung thu thường mang hình ảnh các con vật quen thuộc như thỏ, sư tử, cá chép… hay nhân vật trong truyện cổ tích như ông Địa, chú Cuội, chị Hằng. Trẻ em xưa đeo mặt nạ, cùng nhau đi rước đèn và cất tiếng ca vang trong đêm trăng. Đó không chỉ là trò chơi, mà còn là kỷ niệm đẹp khó quên trong ký ức mỗi người.
Tò he
Một tác phẩm nghệ thuật dân gian độc đáo và thể hiện sự tài hoa của nghệ nhân chính là tò he. Là những con giống làm từ bột gạo, tò he có thể được nặn thành hình người, con vật, hoa lá… với nhiều màu sắc rực rỡ. Với nhiều người, tò he là cả một bầu trời ký ức và sẽ giúp trẻ em hiện đại thêm trân trọng những giá trị thủ công truyền thống.
Trống lân và nhịp điệu rộn ràng
Tiếng trống lân, trống rồng giòn giã báo hiệu mỗi mùa Trung thu đến. Từ chiếc trống nhỏ bé trong tay trẻ em, cho đến trống lớn trong các đoàn múa lân chuyên nghiệp, tất cả đều góp phần tạo nên không khí rộn ràng, hứng khởi.
Trẻ nhỏ thường rất thích được gõ trống, hòa nhịp với tiếng cười và bước chân rước đèn. Đó là niềm vui giản dị, nhưng lại gắn kết mọi người trong gia đình.
Đồ chơi Trung thu nổi bật trong dòng chảy hiện đại
Ngày nay, dù có nhiều loại đồ chơi hiện đại du nhập, những món đồ chơi Trung Thu truyền thống vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người Việt. Chúng không chỉ là ký ức tuổi thơ của ba mẹ mà còn là một phần di sản văn hóa mà chúng ta muốn truyền lại cho con cái.
Dù xã hội thay đổi, Trung thu vẫn là dịp để gia đình quây quần, để con trẻ hồn nhiên vui chơi. Lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống nhắc nhở chúng ta rằng: niềm vui đôi khi bắt nguồn từ những điều giản dị nhất. Một chiếc đèn ông sao, một mặt nạ con thỏ, hay một tiếng trống nhỏ cũng đủ làm sáng bừng tuổi thơ của con.
Ngoài những món đồ chơi kể trên, trong lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống còn có diều, chong chóng, hay những con giống được làm từ lá dừa... Mỗi món đều mang một ý nghĩa riêng và góp phần làm nên vẻ đẹp độc đáo của Tết Trung Thu. Việc ba mẹ cùng con tự tay làm một chiếc đèn lồng, hay mua cho con một con tò he, một chiếc mặt nạ truyền thống không chỉ là hành động tặng quà mà còn là cách để kể cho con nghe về những câu chuyện, những phong tục đẹp đẽ của dân tộc.
Trung thu năm nay, thay vì chỉ chuẩn bị mâm cỗ, hãy cùng con rước đèn, gõ trống và sống lại tuổi thơ qua những món đồ chơi truyền thống. Ba mẹ đã bắt đầu cùng con khám phá lịch sử đồ chơi Trung thu truyền thống như thế. Hãy để Vinatoy | Nhựa Chợ Lớn đồng hành cùng ba, mẹ và con trên hành trình gìn giữ những nét đẹp văn hóa này. Cùng nhau, chúng ta sẽ tạo nên một mùa Trung Thu đáng nhớ, với những kỷ niệm thật đẹp và những món quà ý nghĩa.